پژوهشگر نیوز

به گزارش پایگاه خبری پژوهشگر نیوز به نقل از روابط عمومی مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، دکتر سید احمد فاضل‌زاده رئیس مؤسسه ISC گفت: بر اساس پایگاه شاخص‌های اساسی علم (ESI)، که مربوط به بازه زمانی 2014-2024 است، 9019 دانشگاه و مؤسسه پژوهشی در تمامی حوزه‌های موضوعی انتخاب شده‌اند که 134 دانشگاه و مؤسسه پژوهشی از جمهوری اسلامی ایران در این فهرست مشاهده می‌شود. تعداد دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی پراستناد برتر ایرانی در این پایگاه نسبت به سال قبل رشد داشته و این تعداد از 115 به 134 دانشگاه و مؤسسه پژوهشی افزایش یافته است.

رئیس مؤسسه ISC گفت: کشورهای ایالات متحده آمریکا و چین به ترتیب با تعداد 1200 و 742 دانشگاه و مؤسسه پژوهشی بیشترین سهم را در میان کشورهای جهان به خود اختصاص داده­اند. کشور جمهوری اسلامی ایران با 134 دانشگاه و مؤسسه آموزشی جایگاه 14 را دارا است (نمودار 1).

نمودار 1. تعداد دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی پر استناد برتر دنیا به تفکیک 30 کشور برتر

وی افزود: 35 کشور اسلامی دارای دانشگاه و مؤسسه پژوهشی پر استناد هستند که کشور جمهوری اسلامی ایران بعد از ترکیه دارای بالاترین سهم در بین کشورهای اسلامی است. ترکیه با 149 دانشگاه و مؤسسه پژوهشی یک درصد برتر در جایگاه 12 دنیا قرار دارد و ایران در جایگاه 14 دنیا قرار دارد. بعد از ایران و در بین کشورهای اسلامی، مصر با 48 دانشگاه و مؤسسه پژوهشی در جایگاه 25 دنیا و پاکستان با 46 دانشگاه و مؤسسه پژوهشی در جایگاه 27 دنیا قرار دارند. عربستان سعودی با 45 دانشگاه و مؤسسه پژوهشی در جایگاه 28 دنیا قرار دارد (نمودار 1 و 2).

نمودار 2. تعداد دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی پر استناد برتر کشورهای اسلامی

رئیس مؤسسه ISC گفت: پایگاه شاخص‌های اساسی علم (ESI) یکی از پایگاه‌های اطلاعاتی مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس است که به معرفی پژوهشگران، موسسات، انتشارات و کشورهای برتر در حوزه‌­های موضوعی مختلف می‌پردازد. منظور از موسسات همان دانشگاه ­ها و موسسات پژوهشی هستند که تعداد استناد دریافتی آنها در 10 سال اخیر بیش از سایر موسساتی است که در زمینه انتشار نتایج تحقیقاتشان در نشریات و کنفرانس معتبر بین المللی فعالیت دارند. فهرست دانشگاه و موسسات پژوهشی پر استناد برتر دنیا هر دو ماه یکبار روزآمد می‌شود، یعنی نه تنها حضور یا حذف دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی امکان پذیر است بلکه امکان تغییر رتبه آنها براساس شاخص‌های مختلف نیز وجود دارد.

وی افزود: مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس، موسسات پر استناد برتر دنیا را در 22 حوزه موضوعی انتخاب می­کند. بنابراین در هر حوزه موضوعی، دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی انتخاب شده بیشترین تعداد استنادها را دریافت کرده اند. علاوه بر 22 حوزه موضوعی، موسسات به صورت کلی یعنی در تمامی حوزه‌ها نیز رتبه بندی می‌شوند.

درجدول 1، حداقل تعداد استنادات لازم برای قرار گرفتن در بین موسسات پژوهشی پر استناد برتر دنیا در حوزه­های موضوعی مختلف قابل مشاهده است. 22 حوزه موضوعی در طبقه­بندی پایگاه شاخص‌های اساسی علم عبارتند از: شیمی، علوم گیاهی و حیوانی، ایمنی شناسی، زیست شناسی و زیست شیمی، علوم اعصاب و رفتار، زمین شناسی، فیزیک، میکروبیولوژی، روانپزشکی/روانشناسی، علوم فضا، پزشکی بالینی، ریاضیات، محیط زیست و بوم شناسی، داروشناسی و سم شناسی، اقتصاد و تجارت، علوم رایانه، زیست شناسی مولکولی و ژنتیک، مهندسی، علوم کشاورزی و علوم مواد، علوم اجتماعی،کلیات و چند رشته ایی.

جدول 1. حداقل تعداد استناد لازم برای قرار گرفتن در بین موسسات پژوهشی پر استناد برتر دنیا

فاضل زاده گفت: دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی پر استناد برتر ایران در 19 حوزه موضوعی حضور داشته اند که بیشترین تعداد در حوزه موضوعی پزشکی بالینی با 74 دانشگاه و مؤسسه پژوهشی بوده است. تعداد موسسات در حوزه‌های موضوعی مهندسی 67 ، شیمی 57، علوم کشاورزی 29، علوم مواد 28، داروشناسی و سم شناسی 27، علوم اجتماعی، کلیات 21، علوم گیاهی و جانوری و محیط زیست/بوم شناسی هر کدام 20، علوم اعصاب و رفتار 18، زیست شناسی و زیست شیمی 17، علوم رایانه 15، ایمنی شناسی 10، زمین شناسی 8، حوزه­‌های موضوعی زیست شناسی مولکولی و ژنتیک و فیزیک هر کدام 5، حوزه‌های میکروبیولوژی و روانپزشکی/روانشناسی هر کدام 3، ریاضیات 1 است (نمودار 3). حوزه­های علوم فضا، اقتصاد و تجارت و چند رشته‌ای در ایران فاقد دانشگاه و مؤسسه پژوهشی برتر بوده‌اند.

نمودار 3. تعداد دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی ایرانی پر استناد برتر دنیا (ESI) به تفکیک حوزه‌های موضوعی

تعداد موسسات برتر دنیا و ایران در هر یک از حوزه ­های موضوعی در جدول 2 قابل مشاهده است.

جدول 2. تعداد موسسات برتر دنیا و ایران در حوزه ­های موضوعی مختلف

جدول 3، لیست کامل دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی پر استناد برتر کشور را به تفکیک وزارت نشان می‌دهد.

جدول 3. سهم وزارتین از دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی ایرانی پر استناد برتر دنیا