پژوهشگر نیوز

 به گزارش پایگاه خبری پژوهشگر نیوز به نقل از روابط عمومی دانشگاه شیراز، همایش گرامیداشت روز جهانی آب، از سوی پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه شیراز با همکاری انجمن علمی مهندسی راه، ساختمان و محیط زیست با حضور مسؤولان، متخصصان و صاحب‌نظران حوزه آب استان فارس و جمعی از دانشگاهیان، با محوریت لزوم اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی درباره آب در تالار دکتر مصطفوی دانشگاه شیراز برگزار شد.

روز جهانی آب فرصتی برای برجسته‌کردن اهمیت آب در جوانب مختلف زندگی

دکتر امین حق‌نگهدار، سرپرست پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه شیراز در ابتدای همایش گرامیداشت روز جهانی آب توضیح داد: به‌منظور ترویج اهمیت آب و مدیریت پایدار منابع آب، در سال 1993، 22 مارچ (برابر با 2 یا 3 فروردین) به‌عنوان روز جهانی آب انتخاب شده است. این روز هرسال با یک شعار ویژه پاسداشت می‌شود و امسال، شعار «آب برای صلح» انتخاب شده است.

وی بابیان اینکه این روز جهانی مقارن با ایام تعطیلات نوروز است، از همین‌رو در دانشگاه زودتر برگزار شده است، افزود: این روز فرصتی است برای برجسته‌کردن اهمیت آب در جوانب مختلف زندگی، ازجمله: «پایداری محیط زیست، بهداشت عمومی، توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی». از همین‌رو دانشگاه شیراز به سهم خود، کوشیده است تا با برگزاری این همایش، بحران آب و میزان اهمیت پرداختن به این مسأله‌ی حیاتی را باری دیگر تشریح کند و با دعوت از مسؤولان و صاحب نظران حوزه‌ی آب، به همفکری درباره راهکارهای چگونگی برون‌رفت از این بحران بپردازد.

به‌گفته‌ی دکتر حق‌نگهدار، این همایش باهدف لزوم اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی درباره آب و مقابله با بحران کم‌آبی و مدیریت آن، به‌ویژه در تابستان صورت گرفته و در این همایش درخصوص مسائلی مانند روش‌های اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در جامعه، اصلاح الگوی کشت، هوشمند کردن چا‌ه‌های کشاورزی و استفاده از پساب فاضلاب برای مصارف صنعتی بحث و تبادل‌نظر می‌شود.

لزوم تلاش همگان برای طرح اطلاع‌رسانی و هوشیارسازی جامعه در زمینه آب

معاون برنامه‌ریزی آب منطقه‌ای فارس نیز در مراسم گرامیداشت روز جهانی آب، با بیان اینکه اهمیت آب بر همه بدیهی و روشن است و حتی در متون مذهبی تأکید شده است که زندگی هر موجوی از آب نشأت گرفته و زندگی بدون آن مقدور نیست، گفت: باید همه مردم جامعه با گوشت و پوست و استخوان، اهمیت آب را لمس کرده و رفتار خود در این زمینه را تصحیح کنند.

مهندس عبدالمطلب کشاورز افزود: بحث اطلاع‌رسانی در زمینه‌ی آب را باید از محیط‌های علمی به کف جامعه بکشانیم.

وی با بیان اینکه طرح اطلاع‌رسانی و هوشیارسازی جامعه ازسوی آب منطقه‌ای استان از سطح مدارس آغاز شده است، اضافه کرد: خواهش ما این است که دستگاه‌های دیگر نیز هر ترتیبی امکان دارد، اطلاع‌رسانی را به‌صورت گسترده انجام دهند. از ائمه‌ی جمعه گرفته تا شوراها و هر نهادی که می‌تواند اهمیت مسأله را برای مردم روشن کند.

مهندس کشاورز تأکید کرد: اگر اهمیت موضوع آب برای جامعه روشن نشود، ادامه‌ی حیات در سطح کشور با چالش جدی مواجه خواهد شد.

نقش مؤثر دانش‌آموزان در فرهنگ‌سازی اصلاح الگوی مصرف آب

مجری پروژه‌ی فرهنگ‌سازی، اطلاع‌رسانی و آموزش مصرف بهینه آب منطقه‌ای فارس نیز گفت: پروژه‌ای در مجموعه‌ی وزارت نیرو باعنوان «طرح احیا و تعادل‌بخشی» تعریف شده که طی آن ۱۵ پروژه در استان‌های مختلف اجرا خواهد شد.

مهندس محمدمهدی شریفی افزود: به‌کارگیری گشت بازرسی در مواجهه با تخلفات، مقابله با حفر چاه غیرمجاز، فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی و آموزش معلمان و دانش‌آموزان در سطح استان، ازجمله اقداماتی است که توسط آب منطقه‌ای انجام شده است.

وی با اشاره به طرح «داناب: طرح ملی دانش‌آموزی نجات آب» گفت: پیش از آغاز طرح فرهنگ‌سازی و آموزش، از دانش‌آموزان سؤال کردیم که بیشترین مصرف آب در چه زمینه‌ای هست؟ که ۹۰ درصد دانش‌آموزان اعتقاد داشتند در حوزه‌ی آب شرب، بیشترین مصرف آب صورت می‌گیرد. اما پس از آموزش اولیه، این میزان به ۶۰ درصد کاهش یافت و این یعنی آموزش‌های ما در همان گام اول جواب داده است.

مهندس شریفی تأکید کرد: دانش‌آموزان نقش زیادی در فرهنگ‌سازی دارند. همان‌طور که بستن کمربند در خودرو را به والدین خود تأکید می‌کنند، روی ظرفیت‌ آن‌ها برای فرهنگ‌سازی در زمینه‌ی آب هم حساب ویژه‌ای باز کرده‌ایم.

لزوم برنامه‌ریزی برای اصلاح الگوی مصرف باتوجه به محدودیت‌های آبی

مدیرعامل آبفا فارس نیز با بیان اینکه استان فارس چه از نظر جمعیت و چه از نظر وسعت، حدود ۷ درصد کل کشور را تشکیل می‌دهد، گفت: بیش از ۵میلیون نفر در استان فارس ساکن هستند و می‌طلبد که برای تأمین آب این جمعیت عظیم، برنامه‌ریزی دقیق تدوین شده و از امکانات و تکنولوژی‌های روز به همراه نیروهای فرهیخته و اندیشمند استفاده شود.

دکتر علی‌جان صادق‌پور افزود: به‌رغم همه‌ی محدودیت‌ها، ما در زمینه‌ی آب شرب از متوسط بین‌المللی بالاتر هستیم. در سطح دسترسی روستایی به آب شرب ۲۵ درصد و در سطح شهری ۱۲ درصد از سطح بین‌المللی بالاتر هستیم و این مایه‌ی افتخار است.

وی با بیان اینکه برای تأمین آب شرب، علاوه‌بر شرکت آب و فاضلاب، شرکت آب منطقه‌ای استان‌ها در حفظ و تامین آب به‌عنوان شرکت‌های پشتیبانی‌کننده حضور دارند، گفت: با توجه به محدودیت آبی که روزبه‌روز با آن مواجه می‌شویم و انتظارات مردم که از کیفیت خدمات بالا می‌رود، با محدودیت بیشتری مواجه می‌شویم.

دکتر صادق‌پور، استفاده از پساب و شیرین‌سازی آب دریا را به‌عنوان دو مورد مهم در زمینه‌ی برون‌رفت از بحران آب عنوان کرد و گفت: اما از همه مهم‌تر، بحث اصلاح الگوی مصرف است. متأسفانه با افراط در مصرف مواجه هستیم. با وجود اینکه محدودیت داریم، اما حتی از کشورهایی که بالاتر از ۸٠٠ میلی‌متر بارندگی دارند، بیشتر مصرف می‌کنیم و باید در این زمینه برنامه‌ریزی‌های اصولی و عملی انجام دهیم.

مدیرعامل آبفا فارس در پایان گفت: از همه‌ی دانشجویان دعوت می‌کنم که یک‌بار برای مشاهده اقدامات همکاران ما برای رسیدن آب شرب و گوارای قابل استفاده اقدام کنند و ببینند که چه زحماتی از حفر چاه گرفته تا خطوط انتقال، مخزن، تصفیه، کنترل کیفی و درنهایت شبکه خطوط اصلی و شبکه توزیع و خطوط فرعی، کشیده می‌شود تا به دست مصرف‌کننده برسد.

در سال ۱۴۰۳ بحران آب، بحران اول استان فارس خواهد بود

سرپرست مدیریت بحران استانداری فارس نیز در همایش روز جهانی آب در دانشگاه شیراز، با بیان اینکه در روز بزرگداشت «آب» باید ببینیم چگونه می‌توانیم این عنصر حیات‌بخش را مدیریت کنیم، گفت: برای استانی مثل فارس که یک استان کشاورزی‌محور است، باید تأکید کرد و هشدار داد که در سال ۱۴۰۳ بحران آب، بحران اول این استان است.

دکتر غلامرضا غلامی افزود: ۹٠ درصد مصرف آب ما در حوزه کشاورزی است و هر روز در هر شهرستانی جلسه بحران مدیریت آب برگزار می‌شود. از طرف دیگر، قوانینی داریم که می‌گوید «صنعت باید آب حاصل از پساب‌ها را به مجموعه مدیریت آب اختصاص دهد». از دیگرسو، مسئولان، مردم، دهیاران و شهرداران هم می‌گویند منطقه ما دچار بحران آب شرب است.

وی با اشاره به متوسط کمبود حدود ۷۰ درصد ظرفیت سدهای استان، گفت: باید آمایش سرزمینی و نگاه همه‌جانبه داشته باشیم تا یک جراحی اصولی انجام دهیم که یکی از این کارها، کشت گلخانه‌ای به‌جای کشت سنتی است.

دکتر غلامی گفت: برای تولید یک کیلوگرم ذرت، باید ۱۷٠ لیتر آب مصرف کنیم و این اشک متخصصان و انسان‌های آگاه را درمی‌آورد. اگر مقدار آب مصرفی برای یک مزرعه ذرت را در اختیار کارخانه آب‌معدنی یا مناطق کم آب قرار دهیم، خیلی بهتر است.

سرپرست مدیریت بحران استانداری فارس با تأکید بر ورود خواص جامعه، دانشگاهیان و سیاسیون، اظهار کرد: چنین جلساتی باید به یک کارگاه تبدیل شود که در پایان آن همگی بفهمیم که چه کاری باید انجام دهیم. در سال جدید همه استان باید بسیج شوند تا بحران آب مدیریت شود.

دکتر غلامی در پایان گفت: فرهنگ‌سازی در بین خانواده‌ها اهمیت زیادی دارد اما مدیریت آب در صنایع و کشاورزی بسیار مهم‌تر است و اگر خواص علمی، این مسأله را توجیه و تبیین کنند، خیلی سریع‌تر می‌توانیم رو به جلو حرکت کنیم.

ضرورت اطلاع رسانی در سطح کشاورزان و روستاها و استفاده از دیپلماسی آبی برای ترویج صلح

استاد بخش مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه شیراز و عضو فرهنگستان علوم کشور نیز در همایش روز جهانی آب، با اشاره به ضرورت ملاحظه همزمان بحث آب، غذا، انرژی و محیط زیست به لزوم فعالیت بیشتر رسانه‌ها در بحث آب و ارتقاء سواد آبی در جامعه اشاره کرد.

دکتر طالب‌بیدختی، عضو شورای پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه شیراز، با اشاره به لزوم استفاده از دیپلماسی آبی برای ترویج صلح، پیشنهاد داد که با همکاری پژوهشکده آب و محیط زیست دانشگاه شیراز، اقداماتی در زمینه اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در سطح کشاورزان و روستاها انجام پذیرد.

لزوم کاهش وابستگی استان فارس به صنعت کشاورزی

عضو هیأت‌علمی بخش علوم اجتماعی دانشگاه شیراز نیز در این مراسم با بیان اینکه مسأله اصلی در بحران آب، وابستگی استان به کشاورزی است، گفت: باید بتوانیم این وابستگی را کاهش دهیم تا بیش از این دچار بحران آب نشویم.

دکتر اصغر میرفردی افزود: استان فارس ظرفیت گردشگری فراوانی دارد و اگر مسؤولان سیاسی استان در زمینه‌ی توسعه‌ی گردشگری گام بردارند، می‌توانیم به مرور از بحرانی که در زمینه آب گرفتارش شده‌ایم، نجات پیدا کنیم.

لزوم توجه ویژه به مدیریت تقاضا و مصرف آب شهری

مدیر بهره‌برداری از تأسیسات آب آبفای شیراز ضمن تشریح فرایندهای به‌کارگرفته شده در تأمین آب شهر شیراز، به تشریح چالش‌های موجود در زمینه تأمین و توزیع آب در شهر شیراز و شهرک صدرا پرداخت.

مهندس جمشیدی با اشاره به اهمیت بسیار زیاد مدیریت تقاضا و مصرف آب شهری، به فعالیت‌های گوناگون آبفای شیراز در زمینه اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی درباره اهمیت آب و بحران آب در سطح جامعه و اقدامات آن شرکت در جلوگیری از هدررفت آب شهری پرداخت.

مدیرکل سابق اداره کل محیط زیست استان هم در این همایش گفت: شرایط همه‌ی تالاب‌های استان بحرانی است که روی اکوسیستم مناطق اطراف تالاب‌ها هم تأثیر منفی خواهد داشت.

دکتر ظهرابی افزود: به‌جز تالاب مهارلو که از پساب فاضلاب شیراز تغذیه می‌شود و نیمه‌جان است، دیگر تالاب‌های استان تقریبا خشک شده که برنامه‌ریزی برای نجات این تالاب‌ها از اولویت‌های ماست.

مهندس شیرزاده، دانشجوی کارشناسی دانشگاه شیراز و عضو انجمن علمی مهندسی راه، ساختمان و محیط زیست دانشگاه نیز در این نشست در ارائه‌ای، ضرورت برگزاری روز جهانی آب و تاریخچه‌ی آن را مطرح کرد.

دکتر حسنی، معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس، دکتر زارع معاون اداره کل هواشناسی فارس، مهندس تقی‌زاده معاون منابع انسانی و تحقیقات آبفا شیراز و جمعی دیگر از مسؤولانی بودند که به همراه سایر دانشگاهیان و دانشجویان در این نشست حضور داشتند.

در این نشست، ضرورت اصلاح الگوی مصرف در تمام بخش‌ها ازسوی صاحب‌نظران تأکید شد. به اعتقاد صاحب‌نظران و دست‌اندرکاران، خواص علمی و سیاسی جامعه باید با جدیت به مسأله بحران آب ورود کرده و ضرورت اصلاح الگوی مصرف را با قاطعیت به جامعه گوشزد کنند. درنهایت ازجمله اقدامات بسیار ساده در این زمینه، به کاهش مصرف آب در نظافت خانه در ایام عید و کاهش زمان دوش گرفتن اشاره شد.