توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ
در رتبه بندی منتشر شده در سال ۲۰۲۴ شانگهای، ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان رتبه بندی شدهاند و در این بین تعداد ۹ دانشگاه نیز از جمهوری اسلامی ایران حضور یافتهاند و دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران با کسب رتبه در بازه ۵۰۰-۴۰۱ توانستهاند در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد و رتبه اول دانشگاههای ایران را از آن خود کنند.
به گزارش پایگاه خبری پژوهشگر نیوز به نقل از روابط عمومی مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، دکتر سید احمد فاضلزاده رئیس مؤسسه ISC گفت: رتبه بندی شانگهای یکی از معتبرترین رتبه بندیهای جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر میشود. این رتبه بندی برای اولین بار در سال ۲۰۰۳، در سطح بین المللی منتشر شد و از آن سال به بعد بهطور سالانه بهروز میشود.
فاضل زاده اظهار داشت: در رتبه بندی منتشر شده در سال 2024 شانگهای، 1000 دانشگاه برتر جهان رتبه بندی شدهاند که مانند سال گذشته، دانشگاههای هاروارد و استنفورد و مؤسسه MIT از ایالات متحده به ترتیب رتبههای اول تا سوم را از آن خود کردهاند.
وی ادامه داد: در این بین تعداد 9 دانشگاه نیز از جمهوری اسلامی ایران حضور یافته اند. که نسبت به سال گذشته یک دانشگاه کاهش پیدا کرده است لازم به ذکر است حضور دانشگاههای ایران در این نظام رتبه بندی اولین بار با یک دانشگاه (دانشگاه تهران) در سال 2009 بوده است.
رئیس مؤسسه ISC گفت: در رتبه بندی سال 2024 دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران با کسب رتبه در بازه 500-401 توانستهاند در جمع 500 دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد و رتبه اول دانشگاههای ایران را از آن خود کنند این در حالی است که سال گذشته ایران یک دانشگاه در بین 500 دانشگاه برتر جهان داشته است.
دانشگاه تربیت مدرس با قرار گرفتن در بازه رتبه ای 700-601 دانشگاه سوم ایران در این رتبه بندی محسوب میشود. رتبه سایر دانشگاهها در جدول 1 قابل مشاهده است.
جدول 1. جایگاه دانشگاههای ایران در نظام رتبه بندی شانگهای 2024
وضعیت دانشگاههای کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای
وی افزود: در رتبه بندی جهانی شانگهای سال 2024، دانشگاههای 12 کشور اسلامی در رتبه بندی حضور دارند.
عربستان، ترکیه و جمهوری اسلامی ایران به ترتیب با 12، 10 و 9 دانشگاه بیشترین تعداد دانشگاه را داشتهاند. تعداد دانشگاههای بقیه کشورهای اسلامی در نمودار زیر قابل مشاهده است.
نمودار 1. تعداد دانشگاههای کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای 2024
فاضل زاده ادامه داد: به لحاظ بهترین رتبه، دانشگاه King Saud University از کشور عربستان سعودی با رتبه 90 در رتبه اول دانشگاههای کشورهای اسلامی قرار دارد، دانشگاه Cairo University از مصر با رتبه 400-301 در رتبه دوم و دانشگاههای جمهوری اسلامی ایران، ترکیه و مالزی با رتبه 500-401 به صورت مشترک در رتبه سوم قرار گرفتند. جدول 2، عملکرد دانشگاههای کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای 2024 را نشان میدهد.
جدول 2. عملکرد دانشگاههای کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای 2024
روش شناسی رتبه بندی شانگهای
فاضل زاده گفت: در رتبه بندی شانگهای دانشگاههایی مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار میگیرند که دارای برندگان جایزه نوبل، برندگان فیلدز مدال، محققان پراستناد و یا مقالات منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس باشند. علاوه بر این، دانشگاههایی که تعداد قابل قبولی از مقالات نمایه شده در نمایه استنادی توسعه یافته علوم و نمایه استنادی علوم اجتماعی داشته باشند را نیز شامل میشوند. در مجموع بیش از 2500 دانشگاه در واقع رتبه بندی شدهاند و 1000 دانشگاه برتر منتشر شده است.
وی خاطرنشان کرد: شانگهای یکی از نظامهای معتبر رتبه بندی در سطح بین المللی است. کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیئت علمی، برونداد پژوهشی و عملکرد سرانه، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبه بندی شانگهای است که توسط شش شاخص ارزیابی میشوند. این 6 شاخص عبارتند از: تعداد فارغ التحصیلان برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلدز مدال، تعداد محققان پراستناد، تعداد مقالات منتشر شده در نشریات نیچر و ساینس، تعداد مقالات نمایه شده در نمایهنامههای توسعه یافته علوم و علوم اجتماعی و عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان.
منابع گردآوری داده در این رتبه بندی شامل وب سایتهای جوایز نوبل، مدال فیلدز، پایگاههای اطلاعاتی و اطلاعات آماری دولتی است. اطلاعات پژوهشی دانشگاهها نیز از پایگاه استنادی WOS استخراج میشود. معیارهای رتبه بندی شانگهای 2024 در جدول 3 نشان داده شده است.
جدول 3. معیارهای رتبه بندی شانگهای 2024